|
|
|
|
Dalle de verre is een zeldzame glastechniek waarbij stukken of
brokken glas op hun plaats worden gehouden door cement, beton of
giethars (epoxy). De dalle de verre techniek is vergelijkbaar met glas-in-lood,
alleen worden de stukken glas niet in lood "gezet" maar
worden de tussenruimtes opgevuld met het vloeibare vulmateriaal.
Vaak werden stukken glas gebruikt van 2,5-5 cm dikte, dus meestal
dikker dan bij glas-in-lood. Ook werd soms een nog dikker stuk
toegepast met een soort geslepen diamantvorm, bijvoorbeeld als aureool
(stralenkrans, nimbus) bij een heilige.
Methode (met dank aan Atelier GlassJohs)
- de dikke platen gekleurd glas (dalles, tegels) worden in
stukken geslagen (meer of minder de gewenste grootte)
- de brokken glas worden met tang en steenbeitel op maat gemaakt
- in een frame op tafel of op de grond wordt het kunstwerk
samengesteld door de brokken op de gewenste plaats te leggen (rekening
houdend met de vulling in de tussenruimte die het geheel bijeen moet
houden)
- de tussenruimte wordt opgevuld met vloeibaar cement, beton of giethars, en
zo mogelijk gelijkgestreken met de dikte van het glas
- na goed uitharden kan de dalle de verre uit het frame.
Voordelen dalle de verre t.o.v. glas-in-lood
- de afstand tussen de brokken glas hoeft niet zo klein te zijn en
niet met een vast breedte (dit is een groot voordeel van dalle de verre, geeft de
kunstenaar meer vrijheid in het ontwerp en de uitvoering)
- de naden tussen de glasbrokken zijn onregelmatig van breedte (kan
voordeel én nadeel zijn, afhankelijk van het ontwerp en de
uitvoering)
- je hoeft geen speciale vaardigheden te hebben om het
glas-in-lood-raam waterdicht te maken.
Nadelen dalle de verre t.o.v. glas-in-lood
- de naden tussen de glasbrokken zijn onregelmatig van breedte (kan
voordeel én nadeel zijn, afhankelijk van het ontwerp en de uitvoering); een groot aandeel vulmateriaal kan het
kunstwerk een grof uiterlijk geven, vaak ook of juist aan de
buitenzijde van het raam (voorbeeldafbeelding onderaan de pagina)
- cement kan het glas aantasten (maar met een beetje zorgvuldige
behandeling is dit te vermijden).
Net als bij grote ramen van glas-in-lood is er soms toch wapening
nodig, bijvoorbeeld een windroede,
om het geheel goed bijeen te houden, zeker bij storm.
Dalle de verre is ontstaan in de jaren 1920 maar vooral toegepast tijdens de wederopbouw
(1945-1965, specifiek in de jaren 1960) en lijkt nu in de jaren 2020
weer een beetje terug te komen.
dalle de verre (detail), st. maron, montreal (institute for stained glass in canada): 
|
buitenzijde van het (volledige) dalle de verre hierboven, fraaie architectonische afstemming van grijs vulmateriaal en houtkleurige windroedes met hedendaagse omgeving; klik voor een grotere opname van het zicht vanuit binnen (institute for stained glass in canada): 
|
detail waarop de dikte van het glas in diamantvorm is te zien (institute for stained glass in canada): 
|
dalle de verre (detail) in de chapel of the blessed sacrament, buckfast abbey, buckfastleigh, devon (sasha ward): 
|
dalle de verre van hierboven; links een groot deel van het dalle de verre van binnenuit gezien; rechts zicht van buiten niet echt fraai te noemen door het grijze beton als vulmateriaal; klik voor groter (sasha ward): 
|
De term dalle de verre is afkomstig van het Franse dalle
(plaat, tegel) en verre (glas), dus dalle de verre is glastegel
("dalle de sol" is vloertegel).
Eng. glass stab